Trong vài ngày tới, Mỹ sẵn sàng rút khỏi đàm phán thỏa thuận hòa bình Nga – Ukraine nếu xác định điều này không khả thi, vì “còn nhiều việc khác phải tập trung”.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ từ bỏ nỗ lực làm trung gian cho thỏa thuận hòa bình giữa Nga và Ukraine trong vài ngày tới nếu không thấy có dấu hiệu rõ ràng về việc có thể đạt được thỏa thuận. Phát biểu tại Paris (Pháp) hôm 18/4, sau các cuộc gặp với lãnh đạo châu Âu và Ukraine, ông Rubio nhấn mạnh Mỹ không muốn kéo dài đàm phán hàng tuần, hàng tháng nếu không có kết quả thực chất.
Rubio nói: “Chúng tôi cần xác định rất nhanh, trong vòng vài ngày tới, liệu việc đạt được thỏa thuận trong vài tuần có khả thi hay không. Nếu có, Mỹ sẽ tiếp tục tham gia. Nếu không, chúng tôi còn nhiều ưu tiên khác để tập trung”.
Trong khi đó, Ukraine thông báo ký một bản ghi nhớ với Mỹ về phát triển tài nguyên khoáng sản – bước đầu cho một thỏa thuận kinh tế lớn hơn. Bản ghi nhớ được ký hôm 17/4, sau nhiều tuần căng thẳng giữa hai bên, đặc biệt là cuộc gặp không suôn sẻ tại Phòng Bầu dục giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hồi tháng 2.
Phó Thủ tướng Ukraine Yulia Svyrydenko cho biết bản ghi nhớ nhằm mở đường cho một thỏa thuận hợp tác kinh tế và thành lập quỹ đầu tư phục vụ tái thiết đất nước. Đây cũng là nỗ lực của Kiev nhằm hàn gắn quan hệ với Washington, trong bối cảnh Ukraine vẫn cần sự hỗ trợ của Mỹ.
Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal dự kiến đến thăm Washington trong tuần bắt đầu từ ngày 21/4 để gặp Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent, làm việc cấp cao nhằm hoàn tất điều khoản của thỏa thuận thành lập Quỹ đầu tư tái thiết.
Tổng thống Trump kỳ vọng thỏa thuận khoáng sản sẽ được ký kết cùng khoảng thời gian này, trao cho Mỹ quyền tiếp cận ưu tiên với các tài nguyên chiến lược của Ukraine như một phần hoàn trả cho viện trợ quân sự thời kỳ chính quyền Joe Biden.
Tuy chưa có thời điểm chính thức, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent xác nhận rằng hai bên đang hoàn thiện chi tiết một thỏa thuận dài khoảng 80 trang, có thể được ký vào thứ Sáu tuần tới 25/4. Tổng thống Zelensky nói rằng nếu cần, bản ghi nhớ có thể được ký trực tuyến và khẳng định đây là bước đầu tiên cho một thỏa thuận mang tính xây dựng giữa hai quốc gia.
Mỹ đang tìm cách kết nối các nỗ lực ngoại giao và lợi ích kinh tế trong tiến trình đàm phán với Ukraine, vừa thúc đẩy hòa bình, vừa tạo cơ hội chiến lược cho các thỏa thuận thương mại và khai thác tài nguyên. Tuy nhiên, cảnh báo từ ông Rubio cho thấy Nhà Trắng muốn nhìn thấy tiến triển thực chất trong thời gian ngắn – nếu không, vai trò trung gian của Mỹ có thể sớm chấm dứt.